Tijdsafhankelijke nettarieven voorlopig niet ingevoerd: regulator kiest voor marktprikkels en verfijning capaciteitstarief

Begin augustus publiceerde Fluvius een vervolgstudie over de mogelijke invoering van tijdsafhankelijke of time-of-use (ToU) nettarieven voor elektriciteit. De studie bouwt voort op eerder onderzoek van eind 2023 en kadert binnen de tariefmethodologie 2025-2028. De Vlaamse Nutsregulator (VREG) heeft het rapport grondig geanalyseerd en reageert nu met duidelijke conclusies: voorlopig wordt er geen ToU-prikkel ingevoerd in de nettarieven voor gezinnen en kleine bedrijven.

Capaciteitstarief werpt vruchten af

Sinds begin 2023 geldt in Vlaanderen het capaciteitstarief, waarbij netgebruikers een deel van hun netkosten betalen op basis van hun piekvermogen en een deel via het klassieke kWh-tarief. Uit de eerste evaluaties blijkt dat deze hervorming zijn doel niet mist: gezinnen en kleine bedrijven spreiden hun elektriciteitsverbruik beter, waardoor de belasting op het distributienet vermindert.

Volgens de Vlaamse Nutregulator bevestigt dit dat het capaciteitstarief een effectieve prikkel biedt om slimmer om te gaan met energieverbruik.

Onzekerheden rond ToU-prikkel

Het Fluvius-rapport onderzocht of een tijdsafhankelijke kWh-prikkel het spreidingseffect verder zou kunnen versterken. Hoewel er potentieel is om netbelasting beter te sturen, blijven de effecten op gebruikersgedrag en netinvesteringen moeilijk in te schatten. De baten zijn onzeker, terwijl de risico’s – zoals nieuwe pieken op andere momenten, complexiteit voor gebruikers en hoge implementatiekosten – aanzienlijk kunnen zijn.

Daarom acht de regulator het niet opportuun om ToU-tarieven op dit moment op te nemen in de nettarieven voor gezinnen en kleine bedrijven.

Markt speelt voortrekkersrol

In plaats van regulering, kiest men ervoor om tijdsignalen via de markt te laten verlopen. Leveranciers experimenteren al met contracten met dynamische tarieven of piek/dalstructuren, ondersteund door digitale meters die kwartierwaarden registreren (meetregime 3). 

De voorbije maanden is het aantal gezinnen dat overstapt naar dit regime merkbaar gestegen, en ook het aanbod aan contracten groeit. De laatste maanden werd een duidelijke toename opgemerkt van het aantal netgebruikers dat overstapt naar meetregime 3. Op dit moment staan ruim 5% van de digitale meters al in dat meetregime.

Deze marktgedreven evolutie zorgt nu al voor een positieve impact op het net, zonder bijkomende regulering.

Verfijning van het capaciteitstarief onderzocht

Daarnaast onderzoekt Fluvius een verfijning van het capaciteitstarief om spanningen tussen prijsprikkels uit de markt en netkosten te verminderen. Vooral tijdens zonnige lente- en zomerdagen, wanneer marktprijzen laag of negatief zijn, kunnen er conflicten ontstaan tussen de signalen.

Een mogelijke oplossing is het toepassen van piekreductie, waarbij piekverbruik tijdens dalperiodes minder zwaar doorweegt in de maandpiekberekening. Fluvius zal dit verder onderzoeken, met bijzondere aandacht voor het vermijden van nieuwe pieken en het behoud van eenvoud voor de gebruiker.

Beperkte meerwaarde voor grote bedrijven en injectie

Ook voor grote bedrijven op middenspanning en voor injectietarieven onderzocht Fluvius de mogelijke invoering van ToU-prikkels. Daaruit blijkt dat de meerwaarde beperkt is. Lokale flexibiliteitsproducten en marktsignalen bieden efficiëntere oplossingen om congestie aan te pakken. Voor injectie wacht men op verdere marktontwikkelingen, zoals negatieve prijzen en piekreductie.

De regulator onderschrijft deze conclusies en ziet geen noodzaak tot aanpassing van de nettarieven voor deze segmenten.