Met een digitale meter moet er minder & kan er meer

Netwerkbeheerder Fluvius gestart met uitrol digitale meter

Binnen enkele jaren zal elke woning in Vlaanderen uitgerust zijn met een digitale meter. Op 1 juli van dit jaar startte netbedrijf Fluvius dan ook met de plaatsing van deze technische stukjes vernuft voor elektriciteit én aardgas. In de komende 15 jaar worden maar liefst 6,1 miljoen digitale meters geplaatst waardoor het tijdperk van de meter met draaiteller stilaan aan zijn einde lijkt te komen. Omdat verkeerde opvattingen over de digitale meter de laatste maanden schering en inslag waren, draaien we de teller even terug.

“Op termijn is de digitale meter een essentieel onderdeel in onze energieomslag" 

 

Essentieel onderdeel in de energieomslag

“De digitale meter heeft in eerste instantie dezelfde functie als de huidige analoge meter, maar zal het meten en doorsturen van de ge­gevens wel makkelijker maken. Op termijn is de digitale meter zelfs een essentieel onderdeel in onze energieomslag”; Vlaams minister van Energie Lydia Peeters was duidelijk bij de uitrol van de informatiecampagne voor de digitale meter. Het doel? Verkeerde opvattingen over de digitale meter uit de wereld helpen. Een overzicht.

Waarom digitaal?

De invoering van de digitale elektriciteits- en gasmeters is nodig omdat de oude analoge meters binnenkort simpelweg niet langer worden geproduceerd. Vlaanderen is immers bij de laatste gebieden in Europa waar digitale meters worden uitgerold. De Vlaamse overheid kiest bij ons voor een standaard digitale meter die door de consument eventueel kan uitgebreid worden met extra ‘slimme’ toepassingen zoals apps of slimme toestellen. Terwijl netbedrijf Fluvius instaat voor de digitale meters, worden alle extra toepassingen ontwikkelt door voor de klant vrij te kiezen marktspelers zoals energieleveranciers en nieuwe technologiespelers. Hierdoor wordt de maatschappelijke kost bovendien zo laag mogelijk gehouden.

Meten is weten

De gebruiker zal dankzij de digitale meter een uitgebreider verbruiksinzicht ter beschikking krijgen en zo zijn gedrag in dat opzicht kunnen aanpassen. De nieuwe meters bieden klanten automatisch enkele belangrijke basisvoordelen.

Extra details

Consumenten krijgen dankzij een digitale meter meer details over hun dagelijks verbruik. Daarnaast maken de digitale meters ook heel wat diensten gemakkelijker of goedkoper. Zo zullen meteropnames voortaan op afstand gebeuren, en hoeft er ook geen technicus meer langs te komen voor pakweg een wissel tussen dagtarief en tweevoudig uurtarief.

Aandacht voor specifieke klantengroepen

De uitrol van de digitale meters biedt ook heel wat mogelijkheden voor specifieke klantengroepen. Zo komt er een nieuw informatie- en betaalplatform voor budgetmeterklanten, ter verbetering van het huidige betaalkaarten­systeem. Prosumenten krijgen ten laatste vanaf 1 januari 2021 dan weer meer mogelijkheden om hun groene stroom te ‘vermarkten’, indien ze meer produceren dan ze verbruiken. Bovendien krijgen ze vanaf dag één sowieso meer inzicht in hun reële productie en afname.

Slimme toepassingen

Energieleveranciers en producenten van domotica- en energie­management­systemen kunnen nieuwe, slimme toepassingen ontwikkelen die het voor de consumenten makkelijk maken om hun energieverbruik te sturen en zo te besparen.

Efficiënt beheer

Digitale meters helpen de netbeheerders ook om de energienetten efficiënt te beheren. De technische data uit de meter dragen hun steentje bij om de juiste keuzes op het vlak van investeringen te kunnen maken. Doordat de digitale meters gericht onderhoud mogelijk maken, kan ook de kwaliteit van de dienstverlening verder verhoogd worden.

Energietransitie

In het kader van de overgang naar een decentraal energiesysteem met volop hernieuwbare energie en energieopslag nemen de digitale meters een belangrijke rol in voor de samen­leving. Zo maken ze het mogelijk om energie­verbruik en -injectie te sturen wat op zijn beurt zal helpen om energie te besparen, hernieuwbare energie beter te integreren en de algemene CO2-uitstoot te verminderen.

Slimme meter?

Dat de digitale meter heel wat voordelen met zich meebrengt is na bovenstaande uiteenzetting wel duidelijk. Consumentenorganisaties zijn echter argwanend en stellen zich o.a. vragen bij het ‘slimme’ gedeelte van de digitale meter. Opdat een digitale meter als slim kan worden beschouwd, behoeft deze immers koppeling aan slimme toepassingen of applicaties. Een aspect waar de klant m.a.w. dus zelf voor moet instaan en die de digitale meter in eerste instantie ‘on­wetend’ houdt. De digitale meter beschikt standaard over twee gebruikerspoorten waar toestellen aan kunnen worden gekoppeld. De P1-poort maakt data over energieverbruik op lokale schermen beschikbaar (smartphone, tablet, laptop). De snelle S1-poort is dan weer uniek voor Vlaanderen. De data uit deze poort zijn bovendien ruw en zeer gedetailleerd en dus perfect bruikbaar voor het aansturen van slimme elektrische apparaten. Via deze gebruikers­poorten wordt het bovendien ook mogelijk om een gedetailleerd verbruikersoverzicht te verkrijgen en kunnen apparaten worden in­geschakeld op momenten waarop dit het meest gunstig is voor de energiefactuur. Hoewel de digitale meter al sinds 1 juli over twee volledig bruikbare poorten beschikt, blijft het volledige slimme gegeven voorlopig nog steunen op de digitale geletterdheid van de gebruiker.

 

 

Wanneer aan de beurt?

Sinds 1 april 2019 zijn tijdens een laatste proefproject in 39 Vlaams-Brabantse gemeentes al zo’n 4.000 nieuwe digitale meters succesvol geplaatst. De officiële uitrol van de digitale meter ging vervolgens van start op 1 juli. Fluvius plaatst sinds dan maandelijks 50.000 nieuwe digitale meters. Vóór eind 2022 zullen in Vlaanderen op die manier dus al 1,8 miljoen digitale meters actief zijn. Sinds 1 juli zijn er vier manieren waarop men een digitale meter in huis kan krijgen:

• Als men bouwt of grondig verbouwt en nieuwe energiemeters nodig heeft, plaatst Fluvius nieuwe digitale i.p.v. mechanische meters. In dit geval moet, net zoals vroeger, enkel de plaatsingskost worden betaald.
• Als men zonnepanelen heeft, budgetmeterklant is of nog een oude slimme meter uit een van de proefprojecten heeft, neemt Fluvius of een van haar onderaannemers zelf contact op met de klant om een afspraak te maken voor een vervanging van de elektriciteits- en gasmeters door digitale exemplaren. In dit geval is de plaatsing volledig gratis.
• Als men al sneller een digitale meter wil, kan dat ook. In dit geval betaalt men 226 euro (ex. btw en ex. meterkast) voor de gas- en elektriciteitsmeter samen.
• Als de oude mechanische meter defect gaat, vervangt Fluvius de meters sowieso door digitale exemplaren. Ook in dit geval betaalt men niets.

Voor eind 2021 moeten alle oude slimme meters en actieve budgetmeters vervangen zijn door nieuwe digitale meters. Voor eind 2022 geldt hetzelfde voor eigenaars van zonnepanelen. Op 1 juli lanceerde Fluvius bovendien een webpagina waarbij elke klant zelf kan na­kijken wanneer hij of zij aan de beurt is om de oude energiemeters door nieuwe digitale te laten vervangen.

De terugdraaiende teller

De voorbije maanden kon veel commotie betreffende de digitale meter gekoppeld worden aan de impact die dergelijke implementatie zou hebben op het rendement voor eigenaars van zonnepanelen. Net als een mechanische elektriciteitsmeter telt een digitale meter (digitaal) terug, waardoor de eerdere commotie eerder als on­terecht mag worden beschouwd. Wat er op het elektriciteitsnet geïnjecteerd wordt, wordt nog steeds afgetrokken van wat er wordt afgehaald.

De Vlaamse Regering heeft bovendien beslist dat alle gezinnen met zonnepanelen die voor 1 januari 2021 geïnstalleerd werden tot 15 jaar na de initiële installatiedatum van het principe van de ‘terugdraaiende teller’ in combinatie met het prosumententarief kunnen genieten. Wie sneller wil overstappen naar een nieuw systeem zonder prosumententarief, kan sinds 1 juli terecht op de website van netbeheerder Fluvius. De PV-eigenaar krijgt dus de vrije keuze en kan op de website van energieregulator VREG simuleren welk systeem het meest voordelig is voor zijn of haar concrete situatie.

Privacy gerespecteerd

In tegenstelling tot wat vele gebruikers denken, blijft de klant te allen tijde eigenaar van de data die de digitale meter kan genereren. Fluvius volgt immers erg strikte voorwaarden voor de verwerking van de informatie die de digitale meters verzamelen en respecteert de nieuwe Europese GDPR (AVG) regelgeving volledig. De digitale energiemeters communiceren draadloos en versleuteld via een beveiligd netwerk met de netbeheerder. Daarbij worden éénmaal per dag automatisch de actuele meterstanden voor elektriciteit en gas verzameld en verzonden. Gegevens die overigens standaard nodig zijn voor de opmaak van de factuur door de energieleverancier, maar ook belangrijk zijn bij een leverancierswissel of een verhuizing.

In een latere fase zullen ook meer gedetailleerde data worden gecapteerd en naar de net­beheerder worden doorgezonden. Iets wat enkel zal gebeuren na het expliciet akkoord van de consument. Dergelijke info kan bv. aangewend worden door de energieleverancier van de consument om meer feedback te geven over zijn of haar energieverbruik of om gunstigere tariefmodellen voor te stellen.